Jeśli zastanawiasz się, „Czy noworodki widzą?” nie jesteś sam. W rzeczywistości, najwcześniejsze doświadczenia wizualne dzieci są bardzo zróżnicowane. Podczas gdy ich główna uwaga skupia się na twarzy matki, są one otoczone przez wiele różnych rodzajów stymulacji wzrokowej. Kiedy zaczną poruszać oczami i rozwijać koordynację wzrokowo-ruchową, zaczną śledzić wzrokiem poruszające się obiekty i sięgać po nie. Oto niektóre z najważniejszych kamieni milowych rozwoju dla noworodków.
Przedstawiamy artykuł, który jest owocem wspólnych działań z dlugoscmaznaczenie.pl
Widzenie dziecka
Być może zastanawiałeś się, Czy noworodki widzą? Krótka odpowiedź brzmi: tak, ale jeszcze nie teraz. Dzieci nie są w stanie nic zobaczyć aż do kilku miesięcy po urodzeniu. Mimo to możesz do nich machać i obserwować ich reakcje. W rzeczywistości machanie sprawi, że ich twarze się rozjaśnią i będą bardziej skłonne odpowiedzieć na Twój gest. W końcu dziecko nauczy się skupiać uwagę na otaczających je przedmiotach i zacznie rozpoznawać znajome twarze.
Oczy noworodka nie są w pełni rozwinięte aż do 2-4 miesiąca życia. Około 16 tygodnia życia ich oczy stają się po raz pierwszy wrażliwe na światło. Otwierają się w dwudziestym siódmym tygodniu życia. Niektóre dzieci mają niebieskie oczy, ponieważ melanocyty wydzielają niewielką ilość melaniny. Wraz z wiekiem dziecko będzie stopniowo rozwijać swój wzrok, a kolor jego oczu również się zmieni.
Chociaż wzrok zaczyna się rozwijać w łonie matki, niemowlęta mogą widzieć tylko przedmioty znajdujące się w odległości około ośmiu do 12 cali. Wzrok dziecka jest nadal bardzo słaby, ale w ciągu pierwszego roku będzie się poprawiał. Noworodek może skupić się na mocno kontrastujących kolorach, takich jak czerwony, ale mózg nie jest w stanie przetworzyć tej informacji na tym etapie. W wieku czterech do pięciu miesięcy dziecko może już widzieć przedmioty w kolorze. Dlatego ważne jest, aby zwrócić uwagę na to, jak wcześnie w życiu zauważa się ten rozwój.
Rozwój widzenia obwodowego
Rozwój widzenia obwodowego u noworodków rozpoczyna się po urodzeniu, kiedy oczy są jeszcze stosunkowo małe, a źrenice dziecka szerokie. Pozwala to dziecku widzieć szeroką gamę kolorów i kształtów, a także umożliwia mu skupienie się na przedmiotach znajdujących się przed nim. Do jednego miesiąca życia noworodek może skupić się na obiektach znajdujących się w odległości do trzech stóp. W tym momencie zacznie reagować na rzeczy, które są blisko niego, takie jak grzechotki.
Jako niemowlę, widzenie obwodowe może mieć mniej szczegółów niż widzenie centralne, więc rozróżnianie poszczególnych obiektów może być trudne. Naukowcy wykorzystali eye-tracking do zbadania, na co patrzyły noworodki. Ta informacja pozwoliła im opracować dokładny opis tego, gdzie każde dziecko patrzyło. W tym czasie te systemy wizualne mogą być dostosowane do różnych sytuacji, a każde dziecko może rozwijać widzenie obwodowe w różnym tempie. W związku z tym ważne jest zrozumienie, jak rozwija się widzenie obwodowe u noworodków.
Te same wyniki były prawdziwe dla efektu pierwszeństwa TP. Stwierdzono, że efekt pierwszeństwa TP utrzymuje się, gdy dzieci są narażone na bodźce inne niż TP. To odkrycie sugeruje, że rozwój widzenia obwodowego jest odrębny od widzenia centralnego. Mimo że efekt pierwszeństwa TP jest nadal widoczny, efekt pierwszeństwa TP w widzeniu peryferyjnym może nie być tak widoczny, jak można by się spodziewać. Ponadto należy zauważyć, że na efekt priorytetu TP nie ma wpływu trudność zadania.
Percepcja kolorów
Badanie percepcji kolorów u noworodków może rzucić pewne światło na wiele pytań dotyczących rozwoju układu wzrokowego. Może ujawnić, jak rozwija się mózg w okresach wrażliwości, kiedy pewne regiony specjalizują się w określonych cechach lub procesach wizualnych. Ponadto, może ujawnić, jak rozwój percepcji kolorów może przyczynić się do zrozumienia ogólnych umiejętności percepcyjnych. W tym artykule omówimy obecny stan badań nad percepcją kolorów u noworodków.
Wyniki tych badań sugerują, że preferencje niemowląt do pewnych kolorów mogą być kontrolowane przez ich progi detekcji chromatycznej. Zgodnie z tą teorią, gdy dwa bodźce mają jednakową wykrywalność i preferencje, niemowlęta wolałyby niebieski od fioletowego. Wyniki badań sugerują jednak, że nie ma uniwersalnej reguły rządzącej preferencjami kolorystycznymi u niemowląt. Sugeruje to, że niemowlęta są w stanie kształtować preferencje w oparciu o swoje możliwości sensoryczne i progi detekcji chromatycznej.
Pomimo złożoności układu wzrokowego niemowląt, posiadają one wrodzoną zdolność do kategoryzowania kolorów. Ponadto wykazują one preferencje dla prawej półkuli w porównaniu z lewą. Należy pamiętać, że proces ten nie jest w pełni zintegrowany przed ukończeniem drugiego roku życia. Do pełnej integracji półkul potrzeba aż 26 tygodni. Dlatego też istnieje potrzeba dalszych badań w tym zakresie.
Kształty
Jako noworodek, wzrok niemowląt jest niezaburzony, ale ich percepcja głębi nie jest w pełni rozwinięta do około ósmego miesiąca życia. Nawet w tak młodym wieku dzieci potrafią rozróżniać kształty w swoim otoczeniu. Ich jasność odnosi się do ostrości i drobnych szczegółów obrazów. Ale najwcześniejsze niemowlęta nadal nie są w stanie rozpoznać kształtów, które znajdują się w odległości trzech stóp. Dlatego ważne jest, aby zachęcać rodziców do priorytetowego traktowania rozwoju wzrokowego swoich dzieci.
Rozwój mózgu noworodka jest bardzo dynamiczny. Ponieważ ich mózg wciąż się rozwija, potrzebują stymulacji, aby go pobudzić. Jednak ich zdolność widzenia i postrzegania kolorów jest ograniczona. Dlatego niemowlęta uwielbiają wpatrywać się w czarno-białe wzory o wysokim kontraście. Wzory te wyróżniają się w zamglonym świecie i pomagają im się skupić. Poprzez kontakt z różnymi teksturami i obrazami, noworodki będą mogły uczyć się o otaczającym je świecie.
Ruch
Czy niemowlęta są w stanie dostrzec ruch? Nie wiedzą jeszcze, że są odrębnymi ludźmi. Ale poruszają swoimi oczami. Widzą na odległość około stopy, co wystarcza do wpatrywania się w twarz i rozpoznawania znajomych dźwięków. Dzieci potrafią obracać głowę z boku na bok, choć w pierwszych tygodniach nie mają zbyt dużej kontroli nad szyją. I choć nie można obserwować, jak poruszają oczami, można wypatrywać pierwszych znaków.
W pierwszym miesiącu noworodki mają trudności ze skupieniem obu oczu na poruszającym się obiekcie, więc z trudem podążają za grzechotką. Ale z czasem ta nowa umiejętność pomoże im dostrzec dalekie przedmioty. W nadchodzącym miesiącu możesz pomóc im rozwinąć tę umiejętność, trzymając zabawkę z grzechotką. Możesz bawić się z dzieckiem oczami i sprawdzić, czy potrafi ono naśladować ruchy grzechotki lub ruchy oczu rodziców.
Pod koniec drugiego miesiąca życia niemowlę rozwinęło ostrzejszą ostrość widzenia i ma lepszą koordynację wzrokową. Powinno być w stanie podążać za poruszającym się obiektem, a także sięgać po przedmioty, które widzi. W pierwszych trzech miesiącach powinny być w stanie rozpoznawać ludzkie twarze i silniej reagować na uśmiechnięte kobiety. Nawet na tym wczesnym etapie niemowlęta mają znacznie niższy próg wrażliwości na światło niż osoba dorosła.
Twarze
Zdolność noworodków do dostrzegania twarzy jest prawdopodobnie produktem selekcji ewolucyjnej opartej na właściwościach ludzkich twarzy. Polaryzacja twarzy i jej oczu musi być inna, aby noworodek rozpoznał ją jako twarz. Twarz musi zawierać ciemne obszary i jaśniejszy obszar. Ten kontrast powinien pozwolić niemowlęciu na rozróżnienie dwóch twarzy. Noworodki potrafią rozróżnić dwie twarze w eksperymencie 2b.
Zdolność noworodka do rozpoznawania twarzy nie jest zaskakująca, ponieważ niewiele obiektów w naturze wykazuje specyficzne wzorce odbitego światła i cienia charakterystyczne dla twarzy. Co więcej, polaryzacja tych bodźców jest zdeterminowana przez ich budowę. Oznacza to, że w typowym dla gatunku środowisku ludzkiego noworodka, tendencja do bodźców górnych może z powodzeniem selekcjonować twarze. Tendencyjność ta może być równie istotna dziedzinowo, jak preferencja dla reprezentacji Config, może też pełnić podobne funkcje.
Powszechnym błędnym przekonaniem wśród naukowców jest to, że noworodki nie są w stanie rozpoznawać twarzy. Prawda jest jednak taka, że zdolność noworodków do postrzegania twarzy jest dobrze rozwinięta. Widzą one twarze zarówno w konfiguracji pionowej, jak i odwróconej, a także potrafią odróżnić twarze znane od nieznanych. Wynika to z tego, że preferują twarze wyprostowane w stosunku do odwróconych. Chociaż nie ma na to dowodów, jest prawdopodobne, że noworodki postrzegają twarze w niekanonicznych orientacjach i są wrażliwe na kierunek ich spojrzenia.